Grunnþarfir Plantna

Allar plöntur hafa vissar grunnþarfir, til þeirra teljast: Ljós, hiti, loft, vatn, næringarefni og pláss.

Ljós:

Plöntur kallast frumframleiðendur því þær framleiða sína orku sjálfar með ljóstillífun. lesa nánar um lýsingu.

Hiti:

Plöntur þurfa mismikinn hita en flestar plöntur hafa það gott á milli 10-30°C. Til að áætla kjörhitastig er oft gott að vita hvaðan plantan er.

Loft:

Það er aðalega þrennt í loftinu sem skiptir plöntur máli. Frægast er koltvísýringur en hann tekur plantan úr loftinu og gerir sykur úr með ljóstillífun. Rakastig getur skipt miklu fyrir kjörupptöku vatns og næringarefna. Plöntur nota einnig súrefni til að brenna sykri.

Vatn:

80-90% af heildarþyngd plantna er vatn, en aðeins lítill huti af vatni sem planta drekkur helst í henni. Mest af vatninu gufar upp við öndun. Plöntur nota líka vatn til að taka upp og flytja næringarefni. Mjög misjafnt er hve mikið og hve oft plöntur þurfa vatn. Sem dæmi þá er ein algengasta dánarorsök hjá Aloe vera ofvökvun.

Næringarefni:

Plöntur eru oft sagðar þurfa mest af þremur aðal næringarefnum sem eru köfnunarefni (N; nitur), fosfór (P) og kalíum (K) en þær þurfa einnig brennistein (S), kalk (Ca) og magnesíum (Mg) í jafn miklu magni. Plöntur þurfa líka snefilefni en til þeirra teljast frumefnin bór, kopar, mangan, molybden, járn, klór, natríum, kóbolt og zink. lesa nánar um næringu.

Pláss:

plöntur þurfa bæði rými ofan og neðan jarðar.

Rósmarín (Rosmarinus officinalis) Rosemary

Rósmarín ilmar og bragðast einstaklega vel, það er nauðsynleg á lambakjötið, svínið og gott á kjúklinginn, ofnbakaðar kartöflur og sætar kartöflur. Hægt er að setja rósmarín út í olíur og edik og það passar mjög vel með appelsínum og öðrum ávöxtum. Einnig passar það vel með búðing og stöppum.
Bergmynta (Origanum vulgare) Oregano

Bergmynta er sumstaðar þekkt sem "pizzukryddið". Ef laufin eru þurrkuð og notuð sem krydd þá verður bragðið dýpra og mildara en þegar hún er notuð fersk. Kryddið er notað í ýmsa tómatrétti, á fisk, steikt grænmeti og flest kjöt. Passið að nota ekki of mikið af kryddinu, byrjið smátt.
Mynta (Mentha) Mint

Til eru margar tegundir af myntum, þekktastar eru mynta og piparmynta. Mynta er mikið notuð í drykki eins og mojito eða heitt og kalt te. Einnig gefur hún salati ferskan blæ. Hún bætir lykt í húsum og gefur ferskan andadrátt ef hún er tuggin. Ýmsum meindýrum er illa við lyktina af henni og því sniðugt að hafa hana í kringum grænmetisgarðinn.
Kóríander (Coriandrum sativum) Coriander, Cilantro

Kóríanderjurtin er aðallega notuð í mat á tvo vegu, laufin eða fræin. Einnig er þó hægt að nota rætur plöntunnar, þær eru bragðmeiri en laufblöðin. Fræin kallast coriander á ensku en laufin cilantro. Laufin eru oft notuð í asíska matargerð og alls kyns salöt. Yfirleitt eru þau notuð í óeldaða rétti eða bætt út í eldaðan mat rétt í lokin vegna þess að þau þola eldun ekki vel. Fræin eru mjög þægileg því hægt er að setja þau í piparkvörn. Sumum finnst gott að léttsteikja fræin áður en þau eru sett í piparkvörnina og segja að það breyti bragðinu til hins betra. Fræin er hægt að nota í allskyns mat eftir smekk.